Phải chấm dứt hoàn toàn việc tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài

Ngày 28/12, tại TP. Đà Nẵng, Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) tổ chức hội nghị phổ biến kết quả làm việc lần 2 của đoàn thanh tra Ủy ban châu Âu (EC) về khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Tổng cục Thuỷ sản cho biết từ ngày 5-14/11, đoàn thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về biển và thuỷ sản của EC đã sang làm việc tại Việt Nam để kiểm tra tình hình triển khai các khuyến nghị của EC về khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.

Ngày 19/12, EC đã thông báo ý kiến về các nội dung đã kiểm tra tại Việt Nam.

Cụ thể, đoàn thanh tra EC đánh giá cao và ghi nhận sự cam kết, quyết tâm chính trị và sự nỗ lực rất lớn của Việt Nam trong việc chống khai thác IUU. Trong đó, đặc biệt ghi nhận nỗ lực của của Việt Nam trong việc hoàn thiện khung pháp lý, bao gồm việc đổi sửa Luật Thủy sản, ban hành 2 nghị định và các thông tư hướng dẫn thi hành Luật; đánh giá cao tinh thần hợp tác, sự minh bạch và trung thực của Việt Nam trong việc cung cấp thông tin, trao đổi giữa hai bên trong suốt thời gian đoàn làm việc tại Việt Nam.

Đoàn thanh tra EC khẳng định Việt Nam đã có nhiều tiến bộ so với đợt kiểm tra lần 1 (tháng 5/2018) và đang đi đúng hướng như đã tiến hành triển khai thực hiện Luật Thủy sản; cải thiện công tác theo dõi, kiểm soát, giám sát tàu cá so với lần kiểm tra trước. Qua kiểm tra thực tế tại cảng cá Tắc Cậu (tỉnh Kiên Giang), đoàn EC cho biết đã có sự tiến bộ; quy trình quản lý, tổ chức giám sát tàu cá và kiểm soát sản lượng qua cảng được thực hiện linh hoạt và hiệu quả; Việt Nam đã rất nỗ lực triển khai lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá…

Tuy nhiên, đoàn thanh tra EC cho rằng tiến độ ban hành các văn bản còn chậm so với cam kết; tiến độ lắp đặt thiết bị giám sát hành trình còn chậm; việc xử phạt vi phạm hành chính còn hạn chế và chưa thống nhất giữa các địa phương, đặc biệt đối với tàu vi phạm vùng biển nước ngoài; việc tăng đội tàu khai thác sẽ khiến các nỗ lực quản lý nguồn lợi thủy sản bền vững gặp khó khăn; tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài chưa có dấu hiệu giảm.

Theo Tổng cục Thuỷ sản, qua kiểm tra, đoàn thanh tra EC đề nghị Việt Nam cần tăng cường sự giám sát trong việc triển khai thực hiện khung pháp lý, kiểm soát, giám sát tàu cá, đảm bảo thực hiện các quy định về kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát thủy sản qua cảng được thực hiện đồng đều tại tất cả các tỉnh ven biển; lắp đặt xong thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá có chiều dài từ 24 m trở lên; hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá vì đây là yếu tố then chốt trong việc cải thiện công tác quản lý nghề cá tại Việt Nam; cải thiện quy trình truy xuất nguồn gốc tại các nhà máy chế biến; xây dựng chiến lược toàn diện để xác định, xử phạt và ngăn ngừa tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài; triển khai xử phạt vi phạm hành chính thống nhất trên toàn quốc, mức xử phạt phải đủ sức răn đe…

Tăng cường sự phối hợp, đảm bảo thiết lập một hệ thống theo dõi thống nhất từ trung ương xuống địa phương; cải thiện cơ chế hợp tác giữa các cơ quan liên quan trong việc chống khai thác IUU, đặc biệt là với cơ quan nghề cá của các nước láng giềng trong khu vực nhằm đẩy nhanh việc trao đổi thông tin liên quan giúp các cơ quan chức năng Việt Nam tăng cường công tác thực thi pháp luật…

Đoàn thanh tra EC cũng khẳng định chừng nào Việt Nam chưa giải quyết được vấn đề tàu cá của Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài thì EC sẽ không rút thẻ vàng.

Ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Thuỷ sản cho biết trong năm 2020, chúng ta phải ngăn chặn để chấm dứt hoàn toàn việc tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Bên cạnh đó cần làm tốt việc kiểm soát, giám sát tàu cá hoạt động trên biển; lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo đúng lộ trình; kiểm soát tốt đội tàu khai thác hải sản, phù hợp với trữ lượng, nguồn lợi hải sản vùng biển Việt Nam, đảm bảo khai thác bền vững, có trách nhiệm.

Lưu Hương