6 nỗi sợ của du lịch Việt: Trách nhiệm không thể chung chung

Theo thống kê có tới 70% du khách chọn điểm đến du lịch qua phương thức truyền miệng. Ảnh: VGP/Nguyệt Hà

“Một đi không trở lại”

Trên các diễn đàn về du lịch, các blog du lịch hay dịch vụ du lịch trực tuyến như Agoda, Tripadvisor… có rất nhiều bình luận nhận định của du khách về du lịch Việt Nam sau kỳ nghỉ. Có những bình luận bày tỏ sự hài lòng nhưng cũng có rất nhiều ý kiến phàn nàn. Đó là chuyện thiếu các cơ sở lưu trú, phương tiện du lịch cao cấp, dịch vụ tồi, bị người bán hàng rong chèo kéo, đeo bám trên phố, thiếu các hoạt động thích hợp cho các gia đình có thành viên ở các độ tuổi khác nhau... Đặc biệt tình trạng cướp giật, “chặt chém”, lừa gạt du khách, mất vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm… đang có chiều hướng diễn biến xấu.

Trong khi theo thống kê có tới 70% du khách chọn điểm đến du lịch qua phương thức truyền miệng thì những nhận xét, đánh giá tại các diễn đàn du lịch trực tuyến có sức nặng hơn nhiều các chương trình xúc tiến, quảng bá Roadshow hoa mỹ vì tính thực tiễn của nó.

Tất nhiên, một chuyến đi khó có thể đủ để thưởng thức hết những gì Việt Nam có thể mang đến cho du khách. Và những vấn đề của ngành Du lịch không phải tồn tại ở mọi địa phương. Hội An, Đà Nẵng là những minh chứng rất tích cực. Song không thể phủ nhận môi trường du lịch Việt Nam đang xấu đi, không an toàn, thân thiện và hấp dẫn như chúng ta vẫn quảng bá. Chính Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đã từng bày tỏ lo ngại của mình qua việc liệt kê 6 nỗi sợ của du khách đi đến Việt Nam.

Thứ nhất, là tình trạng “làm giá”, “chặt chém”; thứ hai là giao thông không an toàn; thứ ba là nỗi sợ tình trạng ăn xin và ăn cắp vặt; thứ tư là mất vệ sinh an toàn thực phẩm; thứ năm là môi trường ở Việt Nam, từ vấn đề rác thải đến nhà vệ sinh, cuối cùng là có những nơi, có người không thể hiện sự tôn trọng khách.

Nhắc tới 6 nỗi sợ này, nhiều người sẽ lắc đầu nói “biết rồi khổ lắm nói mãi”. Nhưng đáng tiếc là sau bao nhiêu năm chuyện “biết rồi” vẫn mang tính thời sự rất cao, và độ nóng của nó tỷ lệ nghịch với mức độ phát triển của ngành Du lịch.

Trách nhiệm không thể chung chung

Mới đây, Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị 14/CT-TTg Về việc tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước tập trung khắc phục yếu kém, thúc đẩy phát triển du lịch.

Chỉ thị nêu đích danh trách nhiệm quản lý Nhà nước của từng bộ, ngành, địa phương khi để xảy ra 6 tệ nạn trên, trong đó đặc biệt nhấn mạnh vai trò trách nhiệm của UBND các tỉnh. Yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh phải tăng cường quản lý 3 nhiệm vụ trọng tâm về: giá cả, đảm bảo trật tự an toàn; ứng xử văn minh với du khách và đảm bảo an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường.

Ông Nguyễn Quốc Trí, Giám đốc Chương trình Phát triển năng lực du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội do EU tài trợ phân tích: “Địa phương là nơi được hưởng lợi chính từ sự phát triển du lịch. Không chỉ từ nguồn thu trực tiếp (khách sạn, nhà hàng, mua sắm) mà từ những lợi ích không lượng hóa được đầy đủ rõ ràng như tạo công ăn việc làm, kích thích giao thông vận tải phát triển, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp địa phương và thu hút nhà đầu tư”.

Còn Giám đốc Sở VHTT&DL Đà Nẵng Trần Trí Cường thẳng thắn nói xử lý 6 nỗi sợ của du khách là trách nhiệm chính quyền địa phương từ thấp nhất như chủ tịch xã, phương đến cao nhất là chủ tịch, Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy.

“Ông quản lý nhân sự, hoạt động kinh doanh, an toàn trật tự, vệ sinh thực phẩm. Tất cả đều trong phạm vi quản lý của ông. Một người đến tạm trú không khai báo ông cũng biết ngay, tình trạng chặt chém, cướp giật mất an toàn không có lý gì ông không biết. Do đó vấn đề chỉ là ông có muốn làm hay không”, ông Cường nhấn mạnh.

Có những địa phương chưa thật chủ động, quyết liệt trong triển khai các giải pháp cải tạo môi trường du lịch, đảm bảo an ninh, an toàn cho khách du lịch; cơ chế phối hợp có nơi còn lỏng lẻo, mang tính hình thức, chế độ thông tin, báo cáo chưa thực hiện đầy đủ, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc chưa thường xuyên.

Cách đây gần 2 năm, Thủ tướng cũng đã ban hành Chỉ thị 18/CT-TTg ngày 4/9/2013 về tăng cường công tác quản lý môi trường du lịch, đảm bảo an ninh an toàn cho khách du lịch. Sau khi triển khai, có 21/63 địa phương thiết lập đường dây nóng phục vụ 24/24 giờ những nhu cầu của du khách; 7 trung tâm hỗ trợ du khách được thành lập, 8 địa phương đang chuẩn bị thành lập trên tổng số 31 tỉnh/thành có lượng khách du lịch từ 1 triệu lượt khách/năm trở lên.

Như vậy, văn bản chính sách không thiếu, vấn đề chỉ ở khâu thực thi.

Theo quan điểm Tổng Giám đốc Vietravel Nguyễn Quốc Kỳ, câu chuyện đảm bảo an toàn môi trường du lịch không thể dùng mệnh lệnh hành chính, vì thực tế là cùng làm du lịch như các địa phương khác nhưng chính quyền Hội An, Đà Nẵng đã làm rất tốt. Điều này cho thấy tất cả đều nằm ở nhận thức. Chừng nào chưa thấy hết được vai trò trách nhiệm của mình, chưa đánh giá hết sự đóng góp và vị thế của ngành Du lịch vào phát triển kinh tế trên địa bàn, thì chính quyền địa phương vẫn sẽ bỏ lửng hoặc làm đối phó.

Hy vọng Chỉ thị 14 của Thủ tướng sẽ được các địa phương nhận thức đầy đủ, đúng đắn để vào cuộc thực sự trong cuộc chiến với 6 nỗi sợ dai dẳng đã tồn tại bấy lâu nay.

Nguyệt Hà