Tháo gỡ điểm nghẽn về giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu xây dựng để đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm

Đầu tư công là một trong những động lực quan trọng cho tăng trưởng nền kinh tế

Tại Thông báo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá: Đầu tư công là một trong những động lực quan trọng cho tăng trưởng nền kinh tế, đặc biệt trong điều kiện rất khó khăn hiện nay. Tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường; ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 kéo dài, chuỗi cung ứng bị đứt gãy; cạnh tranh giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, sâu sắc; lạm phát trên thế giới vẫn ở mức cao; chính sách tiền tệ các nước lớn tiếp tục thắt chặt; một số thị trường xuất khẩu chủ yếu như Mỹ, EU giảm sút; một số ngân hàng lớn, truyền thống tại Mỹ, Châu Âu phá sản, ngừng hoạt động. Ở trong nước, nhìn chung khó khăn thách thức nhiều hơn thời cơ thuận lợi; quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn, có độ mở lớn nên chịu tác động nhiều bởi diễn biến tình hình thế giới; nhiều địa phương tăng trưởng chậm do sản xuất công nghiệp, chế biến giảm.

Việc đẩy nhanh các dự án đầu tư công, nhất là các công trình, dự án trọng điểm quốc gia về giao thông vận tải sẽ góp phần đạt nhiều mục tiêu, gồm: thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế; thực hiện tốt giải ngân vốn đầu tư công; dự án sớm đưa vào khai thác giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực, hạn chế dàn trải trong đầu tư và huy động nguồn lực; góp phần đẩy mạnh sản xuất kinh doanh; tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân khu vực có dự án; tạo không gian phát triển mới về đô thị, công nghiệp, dịch vụ…

Các dự án công trình giao thông chiếm tỷ trọng rất lớn vốn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025, đang được triển khai đồng loạt tại tất cả các vùng miền của đất nước, với hệ thống đường cao tốc Bắc - Nam và Đông - Tây. Ngoài những mục tiêu nêu trên, việc đẩy nhanh tiến độ đầu tư, xây dựng, hoàn thành các dự án, công trình giao thông vận tải góp phần hoàn thành mục tiêu của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển 06 Vùng kinh tế - xã hội. Khối lượng công việc thực hiện là rất lớn, đòi hỏi sự quyết tâm rất cao, nỗ lực, tập trung, quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa của các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, nhà thầu, tư vấn, nhất là các thành viên Ban Chỉ đạo.

Hiện nay điều kiện thời tiết đang rất thuận lợi cho thi công xây dựng, do vậy các bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được, nỗ lực hơn nữa, cần tích cực vào cuộc, có trách nhiệm trong tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; giảm bớt tối đa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian triển khai; không gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp; các vấn đề thuộc thẩm quyền thì phải giải quyết, hoặc chủ động phối hợp giải quyết, không đùn đẩy trách nhiệm; lấy hiệu quả, tiến độ, thời gian làm thước đo, tuyệt đối không kéo dài thủ tục gây ảnh hưởng đến tiến độ các dự án; kiên quyết chống tiêu cực, lãng phí, tham nhũng.

Phấn đấu bàn giao 70% diện tích mặt bằng 

Thủ tướng chỉ đạo đối với nhóm chưa duyệt dự án đầu tư, Bộ Giao thông vận tải và các địa phương (Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Hưng Yên, Thái Bình, Hòa Bình, Sơn La, Lạng Sơn, Cao Bằng, Bình Phước,…) khẩn trương hoàn thiện thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án đã được giao là cơ quan có thẩm quyền, chủ quản thực hiện.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông vận tải phối hợp chặt chẽ với các địa phương hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ các dự án đường cao tốc theo phương thức PPP; thẩm định Dự án đường sắt đô thị Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo để trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 5 năm 2023.

Đối với nhóm đã duyệt dự án (Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội, Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh), Bộ Giao thông vận tải và các địa phương khẩn trương thực hiện công tác giải phóng mặt bằng bảo đảm bàn giao 70% diện tích mặt bằng và hoàn thiện các thủ tục theo quy định để khởi công trước ngày 30 tháng 6 năm 2023 theo yêu cầu tại các Nghị quyết của Chính phủ.

Tăng cường thi công "3 ca, 4 kíp"

Đối với nhóm đang thi công như các dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giao thông vận tải và các địa phương cần tập trung giải quyết các vướng mắc về vấn đề khai thác mỏ vật liệu xây dựng và bãi đổ thải, đây là điểm nghẽn trong triển khai các dự án hiện nay.

12 tỉnh, thành phố có dự án đi qua tập trung giải quyết các khiếu nại của người dân về giá đền bù, xem xét bố trí tạm cư cho người dân khi chưa hoàn thành khu tái định cư, thực hiện di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật ảnh hưởng đến thi công, phối hợp với các chủ đầu tư ưu tiên triển khai trước các vị trí tiếp cận công trường, các đoạn tuyến phải xử lý nền đất yếu, các vị trí "xôi đỗ", xen kẹp, các vị trí thi công xây dựng các công trình cầu, hầm; đẩy nhanh các thủ tục cấp mỏ vật liệu xây dựng, bãi đổ thải.

Các dự án Mai Sơn - Quốc Lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây, Bộ Giao thông vận tải phải quyết liệt chỉ đạo các nhà thầu thi công "3 ca, 4 kíp", tăng cường thiết bị, nhân lực để kịp đưa vào khai thác sử dụng đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, an toàn lao động, vệ sinh, môi trường.

Về Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp, ACV và các cơ quan thực hiện đúng chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp ngày 11/4/2023 về tình hình triển khai thực hiện dự án; trong tháng 5 năm 2023, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc chậm trễ lựa chọn nhà thầu thi công gói thầu 5.10 làm ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành dự án theo yêu cầu của Quốc hội;

Thủ tướng yêu cầu các Chủ đầu tư, cơ quan chủ quản chỉ đạo đẩy nhanh thi công các dự án bảo đảm chất lượng.

Khởi công 03 cao tốc trục Đông - Tây và 02 đường Vành đai trước ngày 30/6/2023

Thủ tướng phân công các bộ, cơ quan, địa phương triển khai các nhiệm vụ cụ thể. Trong đó, Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các Ban Quản lý dự án, tư vấn, nhà thầu và đơn vị liên quan triển khai thi công quyết liệt ngay từ giai đoạn đầu Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025; phối hợp và hướng dẫn các địa phương triển khai các công việc để khởi công 03 cao tốc trục Đông - Tây và 02 đường Vành đai trước ngày 30/6/2023; tháo gỡ các điểm nghẽn về giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu xây dựng nhằm đáp ứng tiến độ thi công; phối hợp với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp khẩn trương đầu tư mở rộng cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành bảo đảm tiến độ hoàn thành đồng thời với dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đẩy nhanh tiến độ thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đường bộ cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ và các dự án đã được Thủ tướng Chính phủ giao; xem xét đề xuất, bổ sung, thực hiện thủ tục giao vốn cho các dự án đường bộ cao tốc; chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải, các địa phương nghiên cứu, đề xuất báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi quy định pháp luật về cơ chế vay vốn ODA, theo hướng trung ương vay để tập trung đầu mối, rút ngắn thủ tục, thời gian, tận dùng nguồn vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA của các nhà tài trợ…

Bộ Xây dựng sớm có ý kiến thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng cho các dự án thành phần thuộc dự án Vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội trước ngày 12/5/2023; phối hợp với Bộ Giao thông vận tải trong việc kiểm tra các điều kiện nghiệm thu, bàn giao đưa 03 dự án thành phần cao tốc vào sử dụng; kiểm tra, giám sát, đôn đốc các địa phương trong công tác công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng.

Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn các địa phương, chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ; khẩn trương thẩm định, phê duyệt đánh giá tác động môi trường các dự án thành phần Vành đai 4 Vùng Thủ đô Hà Nội trước ngày 12/5/2023; kịp thời hướng dẫn chi tiết các địa phương thủ tục khai thác mỏ vật liệu xây dựng và bãi đổ thải, bảo đảm tính khả thi và hiểu đúng khi triển khai thực hiện; hướng dẫn các địa phương việc đền bù, hỗ trợ các khu đất, công trình bị ảnh hưởng nằm ngoài phạm vi giải phóng mặt bằng trong tháng 05 năm 2023.

Căn cứ vào nhiệm vụ Chính phủ được giao tại Nghị quyết số 273/NQ-UBTVQH15 ngày 11/7/2022 và thực tế kết quả việc chuyển mục đích sử dụng rừng, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng của các địa phương triển khai vừa qua, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, tổng hợp, kiểm tra, rà soát kết quả thực hiện của các địa phương, dự thảo Báo cáo của Chính phủ báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng rừng, chuyển mục đích sử dụng đất để triển khai thực hiện dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 trước ngày 15/5/2023.

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo ACV tổ chức đấu thầu thành công, lựa chọn nhà thầu phải đáp ứng năng lực, kinh nghiệm thực hiện gói thầu 5.10 Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, đẩy nhanh tiến độ thi công dự án nhà ga hành khách T3 Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất; chỉ đạo VEC đẩy nhanh lựa chọn nhà thầu và tổ chức thi công trở lại dự án Bến Lức - Long Thành, triển khai dự án mở rộng cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành.

Ủy ban nhân dân các tỉnh: Hòa Bình, Tuyên Quang và Sơn La rà soát lại quy mô đầu tư các dự án đường bộ cao tốc để kịp thời có các đề xuất điều chỉnh, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.

Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội, Bến Thành - Suối Tiên để sớm đưa vào khai thác các đoạn đủ điều kiện; hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường sắt đô thị Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo trong tháng 5 năm 2023.

14 tỉnh, thành phố là cơ quan chủ quản 03 cao tốc trục Đông - Tây và 02 đường vành đai (Vành đai 4 Vùng Thủ đô và Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh) đẩy nhanh tiến độ triển khai để khởi công các dự án trước ngày 30/6/2023.

Vũ Phương Nhi